تبیین به معنای ربط دادن چیزی که باید تبیین شود به چیز دیگری است که تبیین کننده است – ولی حتی این تعریف بسیار کلی نیز نمی تواند گسترده تبیین‌های را در بر گیرد که در فعالیت‌های روزمره و در پژوهشهای علمی قابل قبول است. این تنوع وسیع، تا حدی ناشی از دیدگاه‌های متفاوت درباره ماهیت عوامل تبیین کننده و ماهیت رابطه ای است که عوامل تبیین کننده را به موضوع تبیین پیوند می‌دهد.
به طور کلی دو نوع دیدگاه درباره عوامل تبیین کننده وجود دارد. دیدگاه‌های نوع نخست بیانگر الزامات روانشناختی عوامل تبیین کننده است مثلا اینکه عوامل تبیین کننده برای دریافت کنندگان یا مخاطبان تبیین، آشنا و مانوس باشد یا قبلاً مورد تایید و تصویب آنها قرار گرفته باشد.
در دیدگاه های نوع دوم درباره تبیین کننده ها بر الزامات منطقی تاکید می کنند، مثلاً اینکه عوامل تبیین کننده باید اصل موضوعه یا حقیقت بدیهی باشند یا توصیف تجربی درستی از توالی ثابت و تغییرناپذیر رویدادها. / فرهنگ علوم اجتماعی، اوتویت باتامور
