در قرن بیستم، شیوه تولید به مفهوم اصلی طرز فکر موسوم به “ماتریالیسم یا ماده گرایی دیالکتیکی” تبدیل شد که طرفداران بعضی از صورت های آن همچنان مارکسیسم را از سایر شکل های تفکر اجتماعی متمایز می کنند( ماده‌گرایی).
طبق این دیدگاه به تاریخ ،تفاوت بنیادی انواع جوامع در روش‌های تولید آنهاست. “شیوه تولید “هر جامعه ای مرکب از دو عنصر است: نیروهای تولید و روابط تولید.
نیروهای تولید به استعدادها یا ظرفیت های مولد جامعه اطلاق می شود، نه فقط به معنای تکنولوژی بلکه به معنای اجتماعی آن ، و نه فقط شامل ابزارهای مادی است بلکه شامل توانایی های جسمی و فکری انسان نیز می‌شود . روابط تولید به معنای آن دسته از روابط اجتماعی است که تولید در چارچوب آنها سازماندهی می شود: چگونگی تخصیص منابع و کار ، چگونگی سازماندهی فرآیند کار و چگونگی توزیع محصولات.
ترکیب خاص و معین نیروها و روابط تولید است که الگوی روابط طبقاتی هر جامعه و بنابراین پویش درونی آن جامعه را تعریف می کند.
