یکسال پیش از وقوع شوک مسکن در تهران، برخی مدیران و سیاست‌گذاران شهری بر ضرورت افزایش هزینه‌های زندگی در تهران تأکید داشتند. به‌باور آن‌ها، افزایش هزینه‌ها در تهران از یکسو باعث کنترل مهاجرت به این کلان‌شهر خواهد شد و از سوی دیگر برخی از گروه‌های جمعیتی را به حاشیه‌های تهران سوق خواهد داد. با وقوع شوک مسکن، معاون وقت وزارت مسکن از رونق‌گرفتن فروش واحدهای مسکن مهر در در شهرهای اقماری تهران ابراز خشنودی کرد. بررسی سهام‌داران بانک‌های خصوصی نیز نشان می‌دهد که شرکت‌های ساختمانی اصلی‌ترین سهام‌داران نظام بانکی هستند و از سوی دیگر بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری بانک‌ها در سال‌های گذشته در حوزۀ مستغلات بوده است. درواقع، نظام بانکی نیز به‌نوعی بزرگ‌ترین برندۀ شوک مسکن در تهران و کلان‌شهرها بود تاجایی که سعید لیلاز در بهمن‌ماه ۱۳۹۷ توضیح داد که چگونه زیان انباشت‌شدۀ بانک‌ها با افزایش شدید قیمت ملک و ارز صفر شده است.
در جلسۀ اخیر مؤسسۀ دین و اقتصاد آمار و ارقامی از وضعیت سوداگری مسکن ارائه شده است که در ادامه بخش‌هایی از آن به نقل از خبرگزاری ایلنا آمده است.
بخش مسکن یکی از خصوصی‌ترین بخش‌های اقتصاد ایران است. براساس داده‌های سرشماری در دورۀ ۹۵-۱۳۸۵ حدود ۱۰.۵ میلیون مسکن به موجودی مسکن کشور افزود شد اما در این دوره تنها ۲.۴ میلیون خانوار جدید صاحب مسکن شدند. این بدین‌معنا است که ۷۷ درصد کل واحدهای جدید صرفاً دست‌مایۀ تشدید مناسبات رانتی و سوداگری شده است… براساس داده‌های رسمی از سال ۶۵-۱۳۵۵ حدود ۹۰ درصد از واحدهای مسکونی جدید، مستقیماً به متقاضیان که انگیزۀ سوداگری نداشتند اصابت کرده است. براساس گزارش‌ها در همان دوران، تعداد خانه‌های خالی بسیار ناچیز بود درحالی‌که از سال ۹۵-۱۳۹۰ تعداد خانه‌های خالی از ۱.۶ میلیون به ۲.۶ میلیون افزایش یافته بود…
از سال ۹۴-۱۳۷۱ درحالی‌که سطح عمومی قیمت‌ها ۶۷ برابر شده بود، قیمت زمین در تهران ۱۲۸ برابر شده است، یعنی بر انگیزه‌های رانتی افزوده شده که به‌موازات این افزایش، خانوارهایی که نیاز واقعی به مسکن دارند ناتوان شده‌اند.
وزارت مسکن در اوایل سال ۱۳۹۶ گزارشی تهیه کرده که از قول وزیر وقت مسکن تصریح کرده است ارزش خانه‌های خالی در مناطق شهری ایران به قیمت سال ۱۳۹۵ معادل ۲۵۰ میلیارد دلار است که به قول آقای وزیر در آن زمان ارزش کل بورس ۱۱۰ میلیارد دلار بوده است…
در سال‌های اخیر تلاش برای گرفتن مالیات بر خانه‌های خالی به‌عنوان کنترل‌کنندۀ انگیزۀ سوداگری همواره با شکست روبه‌رو شده است.
