اعتراض علیه فساد

ده‌ها هزار نفر از مردم روسیه طی ماه‌های اخیر در سراسر کشور در تجمعات اعتراضی حضور یافته‌اند. انگشت اشاره‌ رهبران جنبش‌های اعتراضی در روسیه رو به‌ سوی کاخ کرملین است و آنها را متهم به اتخاذ سیاست‌هایی بر ضدمنافع ملی کشور می‌کنند. از جمله انتقادات مخالفان پوتین در روسیه، بحث انتخابات مدیریت‌شده، حذف رهبران اپوزیسیون و فساد سازمان‌یافته در این کشور است. به گزارش بی‌بی‌سی، «الکسی ناوالنی» از رهبران معترضان در روسیه که هم‌اکنون در حبس به سر می‌برد اظهار داشت که «پوتین و دولت او طی 18 سال کل بودجه‌ کشور را غارت کرده‌اند.» وی همچنین اضافه کرد که «آنها پیش از پیروزی در انتخابات به مردم وعده دادند سن بازنشستگی به‌ هیچ‌وجه افزایش نخواهد یافت اما اکنون سن بازنشستگی را 5 سال افزایش داده‌اند و این حاکی از آن است که مقامات به حرف‌های مردم گوش نمی‌دهند و به آنها بی‌توجه هستند، بنابراین چنین رفتارهایی بدین معناست که اکنون زمان رفتن به خیابان‌ها است.» الکسی ناوالنی که از حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری منع شده بود از اوایل امسال در زندان به سر می‌برد و مدت‌هاست به‌ عنوان یکی از سردمداران مبارزه با فساد در روسیه شناخته ‌شده و به نقض قوانین کشور متهم شده است. وی به دلیل ممانعت از حضورش در انتخابات روسیه، این انتخابات را تحریم کرد و از هوادارانش نیز خواست که در انتخابات حضور پیدا نکنند. پیگیری شبکه‌هایی از معاملات خارجی و وام‌های کلان به ارزش 2 میلیارد دلار، سرنخ را به «ولادیمیر پوتین»، رییس‌جمهور روسیه رسانده است. افشاگری بی‌سابقه‌ای از اسناد نشان می‌دهد این مبالغ توانسته به شکل قابل توجهی باعث ثروتمند شدن نزدیکان پوتین شود. اگرچه نام شخص رییس‌جمهور در هیچ‌کجا ثبت نشده، اما اطلاعات به دست آمده الگویی را نشان می‌دهد که بر اساس آن دوستان و نزدیکان رییس‌جمهور به ثروتی کلان دست یافته‌اند. بدیهی است که این امر بدون حمایت رییس‌جمهور ممکن نبوده است. البته لازم به ذکر است که نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد،‌ کمتر از نیمی از روس‌ها معتقدند که اقدامات ولادیمیر پوتین علیه مقام‌های فاسد نتیجه‌بخش نیست، اما به طور کلی روس‌ها از مسیر حرکت کشورشان اطمینان دارند و از نفوذ هر چه بیشتر کشورشان در عرصه جهانی خشنودند و از وضعیت اقتصادی‌اشان رضایت دارند. با این همه این لایحه منجر به بروز اعتراضات زیادی در این کشور شده و آتش خشم مخالفان پوتین را شعله‌ور ساخته است. طی تظاهرات ماه جولای در مسکو، بیش از 10 هزار نفر از تظاهرات‌کنندگان به خیابان‌ها ریختند و شعارهایی همچون «تزار برو» و «پوتین دزد است» سر می‌دادند. اگرچه پوتین در ماه مارس مجددا برای 6 سال دیگر انتخاب شد و 76 درصد از آرای رای‌دهندگان را در میان حدود 67 درصد از شرکت‌کنندگان در انتخابات به دست آورد اما منتقدان او بر این باورند که دلیل عمده‌ پیروزی پوتین حذف مخالفان و رهبران اپوزیسیون بوده است؛ چراکه برجسته‌ترین رهبران اپوزیسیون سیاسی روسیه در انتخابات حذف ‌شده بودند و برخی از مخالفان بالقوه‌ پوتین همانند ناوالنی با بهانه‌های قانونی و انگیزه‌های سیاسی از حضور در کارزار انتخاباتی منع شده و مخالفان دیگر نیز به طرز مشکوکی جان خود را از دست ‌داده بودند. فساد در انتخابات روسیه در حال گسترش است. در حالی‌که پوتین کنترل رسانه‌های سنتی را حفظ کرده اما ویدیوهای انتخاباتی نشان می‌دهد صندوق‌های انتخاباتی در ایستگاه‌های رای‌گیری در راستای دخالت در نتیجه انتخابات به‌ صورت آنلاین ویروسی ‌شده‌اند. الکسی ناوالنی، رهبر اصلی مخالفان ولادیمیر پوتین که اجازه شرکت در رقابت انتخاباتی را نیافت، «تخلفات انتخاباتی» را محکوم کرده است. همچنین سازمان امنیت و همکاری اروپا تاکید کرده در انتخابات روسیه امکان «گزینش واقعی» وجود نداشته است. یکی از جدی‌ترین اعتراضات منتقدان پوتین که سبب شده تجمعات اعتراضی پس از انتخابات و در زمان کنونی نیز ادامه یابد، لایحه‌ افزایش سن بازنشستگی در روسیه است. اکثریت مردم روسیه به اصلاحات پوتین در رابطه با حقوق بازنشستگی معترض هستند. اکثر مردم روسیه اظهار کرده‌اند که در کنار هزاران معترض در مسکو خواهند ایستاد تا به سیاست‌های پوتین در رابطه با به تعویق انداختن زمان بازنشستگی به حدود 5 سال اعتراض کنند. طرح بحث‌برانگیز پوتین که در آستانه‌ میزبانی بازی‌های جام جهانی فوتبال مطرح شد بر افزایش سن بازنشستگی زنان از 55 به 60 سال و مردان از 60 به 65 سال تاکید داشت. این طرح منجر به بروز نارضایتی و نگرانی‌های متعددی در نیروی کار روسیه شد که می‌بایست در سن 55 و 60 سالگی بازنشسته شوند. معترضان این نکته را مطرح کرده‌اند که طبق اطلاعات سازمان بهداشت جهانی، متوسط سن هر مرد سالخورده‌ روسی تا حدود 66 سال است. این بدین معنا که اغلب مردان این کشور تنها یک سال پیش از مرگ‌شان می‌توانند از دوران بازنشستگی خود بهره ببرند. متوسط سن زنان روسی نیز 77 سال در نظر گرفته‌ شده است. پوتین طی چند هفته‌ اخیر، امتیازاتی را به طرح اصلاحات بازنشستگی اضافه کرد اما این مساله نیز نتوانست از خشم گسترده‌ مردم روسیه بعد از سال‌های بی‌ثباتی اقتصادی، جلوگیری کند؛ عموم مردم روسیه باید بار تلاش‌ها برای متعادل‌سازی بودجه را به دوش بکشند. کاهش امید به زندگی در روسیه به حدود 66 سال برای مردان و 77 سال برای زنان منجر به آن شده که اکثر مردم روسیه طول عمر کافی برای دریافت مستمری بازنشستگی خود نداشته باشد. حدودا 10 هزار نفر از مردم روسیه علیه سیاست‌های پوتین در مسکو تظاهرات کردند و بر اساس اطلاعات دریافتی از یک مرکز نظرسنجی مستقل در روسیه، اکثر مردم کشور با این اعتراضات همسو و همدل بوده‌اند. هنگامی‌ که در این نظرسنجی از آنها پرسش شده بود که آیا حاضر هستند علیه سیاست سن جدید بازنشستگی پوتین در شهرهای‌شان اعتراض کنند 53 درصد آنها ابراز تمایل کرده بودند. این رقم از 42 درصد در ماه جولای که در آن زمان اکثر روس‌ها می‌گفتند که تمایلی به حضور در تظاهرات خیابانی ندارند، افزایش‌ یافته است. اگر این لایحه که مورد حمایت قانونگذاران روسی در مجلس نیز هست به رفراندوم گذاشته شود، 77 درصد از مردم روسیه به آن رای مثبت نخواهند داد و تنها 10 درصد هستند که خواهان تغییر سن بازنشستگی هستند. حزب کمونیست روسیه، دومین حزب بزرگ این کشور در اقدامی نادر علیه سیاست‌های پوتین، رهبری اعتراضات را بر عهده گرفت. در حالی‌که این لایحه با حمایت اعضای مجلس روسیه تصویب شد. رای‌دهندگانی که مخالف اینگونه سیاست‌های پوتین هستند عمدتا از حزب کمونیست، محافظه‌کار و حزب لیبرال‌دموکرات روسیه (LDPR) هستند و به ترتیب 68 درصد، 78 درصد و 84 درصد از طرفداران هر یک از این احزاب در مخالفت با این لایحه رای دادند. این وضعیت قابل پیش‌بینی بود؛ چراکه روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه‌ 1990 نیز با کاهش چشمگیری در نرخ تولد مواجه بود، بدین معنا که تعداد بزرگسالانی که وارد بازار کار می‌شدند بسیار کم بود. با توجه‌ به آمار سازمان ملل متحد، حدود 20 درصد از مردم روسیه تا سال 2050 به 65 سال خواهند رسید و دولت روسیه باید خود را برای 2. 4 میلیارد دلار کسری در پرداخت حقوق بازنشستگی در سال 2018 آماده کند. پوتین هرگونه تاخیری در عملیاتی کردن این لایحه را غیرمسئولانه و این تصمیم را کاملا درست و عادلانه دانسته بود. او پیش از پیروزی در انتخابات روسیه وعده داده بود که سن بازنشستگی به‌ هیچ ‌عنوان افزایش نخواهد یافت اما اکنون بر تصویب چنین لایحه‌ای مبادرت می‌ورزد و مردم روسیه این لایحه را به ‌منزله خیانت به مردم این کشور می‌دانند و اقداماتی از این‌ دست سبب شده که خشم مردم روسیه روزبه‌روز نسبت به پوتین و سیاست‌هایش بیشتر شود. رییس‌جمهور روسیه، پس از اعتراضات گسترده مردم به افزایش سن بازنشستگی و کاهش محبوبیتش طرح قبلی بازنشستگی را تعدیل کرده است. رییس‌جمهور روسیه گفته است که سن بازنشستگی برای زنان از ۵۵ به ۶۰ سال به جای ۶۳ سال افزایش پیدا خواهد کرد اما سن بازنشستگی مردان که ۶۵ سال در نظرگرفته شده بود به قوت خود باقی خواهد ماند. در یک سخنرانی کم‌سابقه تلویزیونی رییس‌جمهور روسیه گفت که این تغییرات به دلیل کمبود نیروی کار کشورش ضروری است. رییس‌جمهوری روسیه همچنین گفت که طرح افزایش سن بازنشستگی سال‌هاست که به تاخیر افتاده و خطر افزایش تورم و فقر را پیش می‌آورد و تاخیر بیشتر در این مورد غیرمسئولانه است. ولادیمیر پوتین در مورد تعدیل در اصلاحات مربوط به سن باز نشستگی زنان نیز گفت «زنان نه‌تنها بیرون از خانه کار می‌کنند بلکه خانه‌داری و مراقبت از فرزندان و نوه‌های خود را هم بر عهده دارند و نباید سن بازنشستگی آنها بیشتر از مردان باشد. همچنین زنانی که دارای سه فرزند یا بیشتر از آن هستند می‌توانند زودتر بازنشسته شوند.» «دیمیتری مدودف»، نخست‌وزیر روسیه، پیش‌تر گفته بود انگیزه افزایش سن بازنشستگی نشان از این واقعیت است که مردم روسیه بیشتر عمر می‌کنند و زندگی فعال‌تری دارند. اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و مردم روسیه، مشکل این است که مردم روسیه بیشتر عمر می‌کنند و دولت باید پول بیشتری برای تامین بودجه بازنشستگی صرف کند.