ایده شادى بخش استفاده از جشن و تعطیلى بعنوان ابزارى براى به کرسى نشاندن خواست هشت ساعت کار در روز اولین بار در استرالیا متولد شد. در سال ١٨۵۶ کارگران تصمیم گرفتند بعنوان سمبل هشت ساعت کار در روز، در یک روز معین کار را تعطیل کنند، دور هم جمع شوند و به جشن و شادى بپردازند.
کارگران روز ٢١ آوریل را بعنوان جشن هشت ساعت کار در روز تعیین کردند. در آغاز کارگران استرالیا این روز را فقط براى سال ١٨۵۶ در نظر داشتند. اما این اولین جشن آنچنان تاثیر عمیقى بر روى توده هاى کارگر استرالیا داشت و آنچنان روحیه آنها را براى حرکات جدیدتر بالا برد، که تصمیم گرفتند این روز را هرساله جشن بگیرند.
براستى هم چه چیز بیش از توقف کار با تصمیم خود کارگران، میتوانست روحیه و باور به نیروى خویش را این چنین در میان کارگران بالا ببرد؟ چه چیزى به این بردگان ابدى کارخانه ها و کارگاه ها، میتوانست بیش از مارش ارتش کارگران، ارتش خویش جرات و جسارت بخشد؟
بدین ترتیب ایده جشن کارگرى بسرعت پذیرفته شد. از استرالیا آغاز و به سایر کشورها گسترش پیدا کرد تا اینکه سرانجام همه کارگران دنیا را در بر گرفت. ابتدا کارگران آمریکا تجربه کارگران استرالیا را دنبال کردند و در سال ١٨٨۶ تصمیم گرفتند که اول ماه مه روز توقف سراسرى کار باشد. در این روز ٢٠٠٠٠٠ کارگر کار را ترک کردند و بر خواست ٨ ساعت کار تاکید نمودند.
سپس براى چند سال پلیس و پیگرد قانونى مانع تکرار تظاهرات کارگری آمریکا در چنین ابعادى شدند. با این وجود در سال ١٨٨٨ کارگران تصمیم گرفتند که مراسم اول ماه مه را دوباره جشن بگیرند و تاریخ مراسم بعدى را اول ماه مه سال ١٨٩٠ اعلام کردند. هم زمان جنبش کارگرى در اروپا رشد و تحرک زیادى پیدا کرد.
قدرتمندترین بیان و تجلى این جنبش در “کنگره بین الملل کارگران” در سال ١٨٨٩ بود. این کنگره با شرکت ۴٠٠ نماینده تصمیم گرفت که هشت ساعت کار باید در صدر خواستهاى کارگران قرار گیرد. پس از آن نماینده اتحادیه هاى فرانسه، لاوین از منطقه بوردو، با اراِئه قطعنامه اى از کنگره خواست که توقف کار در روز اول ماه مه به این منظور در دستور کار همه کارگران جهان قرار گیرد.
سپس نماینده کارگران آمریکا با تائید پیشنهاد رفیق کارگر خود از کنگره درخواست کرد که کارگران در اول ماه مه سال بعد یعنى ١٨٩٠ دست به اعتصاب عمومى بزنند. بدین ترتیب کنگره انترناسیونال روى تاریخ جشن عمومى کارگران تصمیم گرفت مانند ٣٠ سال قبل در استرالیا، کارگران این بار هم تظاهراتى براى همان یک بار را مد نظر داشتند.
کنگره انترناسیونال تصمیم گرفت که کارگران همه کشورها باهم براى خواست هشت ساعت کار در روز، در اول ماه مه سال ١٨٩٠ تظاهرات کنند. هیچ کس از تکرار تعطیلى براى سالهاى دیگر سخنى نگفت. طبیعتا کسى نمیتوانست پیش بینى کند که این ایده به این راحتى میتوانست موفقیت آمیز باشد و به سرعت توسط کل طبقه کارگر پراتیک شود. با این حال فقط کافى بود که کارگران روز اول ماه مه را براى یکبار جشن بگیرند تا همه متوجه شوند و احساس کنند که جشن روز اول ماه مه باید هر ساله و بطور همیشگى برگزار شود.
اول ماه مه به خواست هشت ساعت کار در روز فراخوان میداد. اما حتى بعد از اینکه کارگران به این خواست رسیدند، اول ماه مه پایان نیافت. مادام که مبارزه کارگران علیه بورژوازى و طبقه حاکمه ادامه دارد، مادام که کارگران به همه خواستهایشان نرسیده اند، اول ماه مه روز بیان این خواست ها خواهد بود و هنگامیکه روزهاى بهترى سر رسد، هنگامیکه طبقه کارگر همه جهان رهایى خود را بدست آورد، آن زمان نیز بى تردید بشریت روز اول ماه مه را به افتخار مبارزات تلخ و مشقات زیادى که در گذشته متحمل شده جشن خواهد گرفت.
نوشته رزا لوکزامبورگ درباره تاریخ روز جهانی کارگر
چاپ اول به زبان لهستانى/سال ١٨٩۴ در اسپراوا ربرتینازا