بازنشستگی مطلوب آمریکایی‌ها کدام است؟

بر اساس آمار فدرال رزرو، 40درصد از افراد شاغل 55 تا 64 ساله‌ آمریکایی هیچ پشتوانه‌ مالی‌ برای بازنشستگی ندارند.

از میان افرادی که حسابی برای بازنشستگی‌شان دارند، میانگین پس‌انداز حدود صدهزار دلار است، میزانی که کفاف زندگی برای یک دهه یا بیشتر را نمی‌دهد. سوال این است که چه اتفاقی برای سیستم بازنشستگی آمریکا افتاده؟ چرا شرایط نسبت به نسل قبلی بدتر شده است؟

سیستم بازنشستگی آمریکا در دهه‌های گذشته به شکل دیگری بوده و افراد در دوران پیری، زندگی بسیار راحتی داشتند. اما امروزه با قانون401 (کی) (در این برنامه پول پس‌انداز شده برای بازنشستگی از سوی کارفرما پرداخت شده و از پرداختی به کارمند پیش از اخذ مالیات کم می‌شود) که جایگزین قانون‌های‌ قبلی شده، مسئولیت پس‌انداز بازنشستگی به دوش خود کارگران افتاده است.

مسئله‌ دیگری که بازنشستگان آمریکایی با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، میزان بدهی‌ بانکی‌شان است. تحقیقات نشان می‌دهد، کارگران بین 55 تا 64 سال حدود 22درصد از درآمدشان را صرف بدهی بانکی می‌کنند. این یعنی 69درصد افزایش در کمتر از بیست سال. این بدهی‌ها باعث می‌شود کارگران نتوانند پس‌اندازی برای دوره‌ بازنشستگی‌شان داشته باشند. با توجه به اینکه درصد زیادی از درآمد، صرف بدهی‌ها و پرداخت قبض‌ها می‌شود امکان پس‌انداز سخت‌تر شده است. برای افرادی که در سال‌های آینده بازنشسته می‌شوند، چالش دیگری هم وجود دارد؛ هزینه‌های درمان. آمار نشان می‌دهد افراد در این گروه سنی به حدود پنجاه‌هزار دلار برای مراقبت‌های درمانی‌شان نیاز دارند. بر اساس آمار، یک زوج 65ساله برای بازنشستگی حدود 220000 دلار می‌گیرند که این میزان جواب‌گوی کارهای درمانی این افراد نیست، در حالی که حداقل 70درصدشان به خدمات درمانی نیاز دارند. کارگران در آمریکا آرزو می‌کنند روزی با داشتن بیمه و حقوق، بازنشسته شوند. البته 48درصد از زوج‌های متاهل سالمند و 71درصد از مجردها از درآمد بازنشستگی در آمریکا بهره می‌برند، اما آمار می‌گوید، درآمد بازنشستگی حدود 40درصد درآمد قبلی‌شان می‌شود. به دلایلی که گفته شد، آمریکایی‌ها تلاش زیادی می‌کنند که برای دوران بازنشستگی‌شان پس‌اندازی داشته باشند. اما با تمام این تفاسیر، بازنشستگان آمریکایی هنوز اوضاع بدی ندارند و در میان کشورهای خوش‌شانس دنیا هستند، اما روندی که پیش‌ رو است، نشان می‌دهد تا چند سال آینده اوضاع مثل امروز نخواهد بود و به مراتب سخت‌تر می‌شود. اما داستان در همه‌ کشورهای دنیا این‌‌طور نیست. در بسیاری از کشورها امنیت نسبی برای افراد بازنشسته فراهم شده است. در ادامه با سیستم بازنشستگی چند کشور بیشتر آشنا می‌شویم که بی‌نقص نیستند، اما آمریکایی‌ها اعتقاد دارند این کشورهامی‌توانند در مواردی، الگوی آمریکا باشند تا سیاست‌های بازنشستگی را مانند آن‌ها تغییر دهند.

سیستم بازنشستگی ایسلند بر دو پایه استوار است؛ خدمات همیشه بر اساس میزان وسع است و کارفرماها موظف به پرداخت حق بیمه بازنشستگی هستند. وقتی سیستم بر اساس میزان وسع افراد تعریف می‌شود، فردی که تمکن مالی دارد از دریافت حقوق بازنشستگی محروم می‌شود. سیستمی که در آمریکا وجود ندارد و اگر فردی به بیمه پول پرداخت کند با هر توان مالی، مشمول حقوق و مزایای بازنشستگی می‌شود. به‌علاوه‌ خدماتی که دولت تامین می‌کند، ایسلند وکالت‌نامه‌ حقوق بازنشستگی شغلی هم دارد که کارفرما و کارگر  در آن سهیم هستند. حداقل 12درصد از درآمد سالیانه‌ فرد برای بازنشستگی ذخیره می‌شود؛ 4درصد توسط کارگر و 8درصد از طرف کارفرما. این قانون در صورتی اجرا می‌شود که در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا، کارفرما سهمی برای حقوق بازنشستگی کارگر پرداخت نمی‌کند.

تفاوت عمده‌ کانادا با کشورهای دیگر این است که در سیستم بازنشستگی این کشور، بخشی از خدمات براساس درآمد فرد و بخش دیگر برحسب استانداردهای زندگی در کانادا تعیین می‌شود. برای بازنشسته‌شدن در کانادا فرد باید حداقل 65سال سن داشته باشد و شرایط اقامت در کانادا را هم دارا باشد. برای بیشتر مردم، 40سال زندگیِ کامل در کانادا بعد از 18سالگی مزایای بازنشستگی را تکمیل می‌کند. البته وقتی زمان دریافت حقوق بازنشستگی رسید، میزان مزایا بر اساس سابقه‌ کار هر فرد است. به‌علاوه، شروط دیگری هم هست که برای بازنشستگی به کمک فرد می‌آید. اول اینکه اگر فرد در دوره‌ای درآمد نداشته باشد تا 17درصد مشمول تخفیف می‌شود و قانون دیگری هم هست که برای سال‌های نگهداری از فرزندان و نداشتن درآمد، شامل بخشودگی می‌شود. این قانون در کشورهای دیگر کمتر دیده می‌شود. مثلا اگر در آمریکا 30سال سابقه‌ کار داشته باشید و پنج سال بین این دوره بیکار بوده باشید در میانگین کلی، درآمد صفر درصد ماهیانه برای آن پنج سال محاسبه می‌شود.

نروژ و دیگر کشورهای اسکاندیناوی حقوق بازنشستگی و همین‌ طور مالیات‌های بیشتری دارند. سیستم بازنشستگی نروژ مزایا را بر اساس 20سال‌ کار و بالاتر محاسبه می‌کند. برای داشتن مزایای کامل، هر فرد باید 40سال  تمام کار کند. همچنین افراد مختار هستند فقط قسمتی از مزایا را دریافت کنند و هیچ محدودیتی برای کسب درآمد در زمان گرفتن حقوق بازنشستگی وجود ندارد. نروژ 1/18درصد از دستمزد فرد را برای کسورات بازنشستگی مقرر کرده است.  علاوه بر این، در نروژ همه‌ کارفرماها موظف هستند برای کارکنان‌شان حق بیمه بازنشستگی کنار بگذارند. همچنین هر فرد تا 75سالگی می‌تواند با کارکردن، مزایای بازنشستگی‌اش را بیشتر کند. اتفاقی که در آمریکا نمی‌افتد و سقف کارکردن فرد تا 65سالگی است.

در استرالیا مزایای بازنشستگی بر اساس دو عامل تعریف می‌شود؛ سکونت در این کشور و همکاری کارفرما در روند بازنشستگی. در استرالیا برای واجد شرایط بازنشستگی بودن، حداقل باید 10سال در این کشور زندگی کرد که پنج سالش می‌بایست مداوم باشد. میزان حقوق بازنشستگی بر اساس حقوق دریافتی یک سال فرد نیست، بلکه دولت در صورت بالابودن حقوق یک فرد از حقوق بازنشستگی‌اش کم می‌کند. همچنین در قانون استرالیا کارفرما باید 5/9درصد از دستمزد فرد را برای «سالخوردگی» کنار بگذارد که راهی برای ذخیره‌ پول برای بازنشسته‌هاست. این درصد قرار است در چند سال آینده به 12درصد برسد. این پول ذخیره می‌شود و فرد می‌تواند بین 55 تا 60سالگی از آن استفاده کند.

فرانسه قانونی برای بازنشستگی اقشار کم‌درآمد جامعه دارد که همه‌ باید در این برنامه شرکت داشته باشند.‌در فرانسه تمام افراد، چه آن‌هایی که اهل کشور یا حتی اتحادیه‌ اروپا نیستند هم شامل قانون بازنشستگی می‌شوند و تنها قاعده برای بازنشستگی این است؛ سنِ بالای 65 سال یا 60 ساله‌هایی که توان کار کردن ندارند. همچنین قانون فرانسه تمام کارفرماها، همچنین افرادی که خویش‌فرما هستند را موظف می‌کند در برنامه‌ بازنشستگی شرکت داشته باشند.

در اسپانیا، کارفرماها موظف‌اند مبلغی به میزان 6/23درصد از دریافتی کارکنان‌شان را برای بیمه‌ تامین‌اجتماعی فرد بپردازند. در قانون اسپانیا خود فرد هم باید 7/4درصد از درآمدش را برای تامین‌‌اجتماعی بپردازد. این قانون برای افرادی که در صنعت، تجارت و خدمات مشغول کار هستند، همچنین برای کارهای کشاورزی اجرا می‌شود. این پرداختی‌ها مزایای دیگری هم دارد، از جمله در زمان بیماری، زایمان و نگهداری از فرزند، همچنین برای پرداخت هزینه‌های درمان ناشی از آسیب فرد در حین کار.‌در اسپانیا افراد خویش‌فرما از داشتن این امکانات محروم‌اند. به‌علاوه، اسپانیا برنامه‌هایی هم برای کمک به افراد نیازمند، سالخورده و ناتوان جسمی دارد، اما منبع این کمک‌ها از درآمدهای خود دولت تامین می‌شود، نه از مالیات این افراد.