آیا دولت رفاه می‌تواند جنبۀ اجتماعی نظام بازار را تامین کند؟

دکتر ناصر فکوهی استاد گروه انسان‌شناسی دانشکدۀ علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران

دکتر ناصر فکوهی، استاد گروه انسان‌شناسی دانشکدۀ علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران، در این سخنرانی تلاش می‌کند با مقایسۀ تجربۀ سیاست‌های اقتصادی اروپا و آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم نشان دهد که چگونه اروپا با پیگیری بحث «دولت رفاه» در بستر اقتصاد بازار توانست به شاخص‌های توسعه‌ای بالاتری نسبت به آمریکا، به‌عنوان سردمدار اقتصاد بازار، دست پیدا کند. وی نظام دولت رفاهی اروپایی را الگویی مناسب برای توسعۀ ایران و رسیدن به اقتصاد بازار اجتماعی معرفی می‌کند؛ الگویی که قدرت و پویایی نظام بازار را با رفع نقایص آن و توجه به ملاحظات اجتماعی جامعه در نظر دارد.
نظام اقتصاد بازار مناسبات اقتصادی و اجتماعی را از هر امر بیرونی و هر جهت‌مندی خالی می‌کند و هر ارزشی را به‌طور صرف در درون بازار و نظم خود اقتصاد می‌کاود. به‌این‌ترتیب آیا لحاظ کردن وجه اجتماعی و انسانی اقتصاد با پیگیری ایدۀ دولت رفاه ممکن است؟ ایدۀ دولت رفاه کل این موضع را به بحث توزیع تقلیل می‌دهد و چیز بیشتری دربارۀ روح نظام بازار و ساختاری که آن را مستعد نگاه طبیعی و مادی به جامعه می‌کند، نمی‌گوید. از این‌رو، آیا این ایده یارای مقابله با منطق سرمایه را دارد و خود به مسیری انحرافی در راه حل معضل اساس نظام بازار تبدیل نمی‌شود؟
این سخنرانی ۲۷مهر۱۳۹۵ در سمینار «جایگاه اقتصاد مقاومتی در گفتمان فرهنگی ایران» ایراد شده است.

خروج از نسخه موبایل