پانزده اکتبر- 23/24 مهر روز جهانی «ایمنی عصای سفید» نام گرفته است. نامیدن این روز به نام «ایمنی عصای سفید» به منزله برجسته نمودن نیاز افراد دارای آسیب بینایی به شرایط ایمن در آمد و شد و حضور بدون مانع در اجتماع بوده است. این ضرورت تا آنجا برجسته می‌نماید که بسیاری از کشورها، قوانینی به منظور افزایش ایمنی و سهولت در تردد افراد نابینا و کم‌بینا تصویب و اجرا نموده‌اند که نقش مهمی نیز در حضور افراد دارای آسیب بینایی در بخش‌های مختلف اجتماع ایفا نموده است.
در همین راستا در کشور ما نیز از مهرماه 1396، قانون عصای سفید مورد تصویب قرار گرفت که به موجب آن رانندگان موظف شده‌اند در صورت نزدیك شدن به فرد استفاده كننده از عصای سفید كه عصای خود را به علامت ایست به صورت افقی به رانندگان نشان می دهد، توقف كرده و پس از عبور آن فرد به حركت خود ادامه دهند.
تصویب این قانون امیدهای بسیاری در شهروندان دارای آسیب بینایی ایجاد نمود اما نحوه اجرای آن، این امیدها را نقش بر آب کرد. عدم اطلاع رسانی پیرامون «قانون عصای سفید» موجب شده بیشتر شهروندان هیچ اطلاعی در این خصوص نداشته باشند و عملا این قانون نقش موثری در زندگی افراد نابینا/کم‌بینا نداشته باشد.
بی‌اطلاعی عموم شهروندان از «قانون عصای سفید» در حالی رخ داده است که در سالهای اخیر، پلیس راهور تلاش فراوانی در توسعه فرهنگ ترافیک نموده و در همین راستا بخش مهمی از برنامه‌های فرهنگی-آموزشی صدا و سیما، با همکاری پلیس به موضوع فرهنگ ترافیک و رانندگی اختصاص پیدا کرده است. علاوه بر این، راهنمایی و رانندگی تلاش داشته با همکاری آموزش و پرورش و سایر نهادهای اجتماعی، عموم مردم را به رعایت حداکثری قوانین راهنمایی و رانندگی ترقیب نماید. اما متاسفانه شهروندان دارای آسیب بینایی، در همه این برنامه‌ها نادیده گرفته شده‌اند و توجهی به حقوق آنان در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های حوزه فرهنگ ترافیک، نه از طرف پلیس و نه از طرف سایر سازمان‌ها صورت نگرفته است.
صدا و سیما تاکنون حتی یک تیزر آموزشی برای آگاهی شهروندان پیرامون قانون عصای سفید تولید نکرده و کارشناسان پلیس راهور، به هنگام حضور در برنامه‌های مختلف رسانه ملی، اشاره موثری به قانون عصای سفید نداشته‌اند. شوربختانه مشارکت آموزش و پرورش و سایر نهادهای اجتماعی در ارتقائ فرهنگ ترافیک هم ثمره چندانی برای جامعه آسیب دیدگان بینایی به همراه نداشته و آنان در این بعد از سیاستگذاری‌ها هم نادیده گرفته شده‌اند.
شگفت اینکه پلیس راهور در مواجهه با رانندگان متخلف نیز بیشترین تسامح را زمانی به خرج داده‌است که رانندگان، قوانین حوزه معلولیت را رعایت نکرده باشند. پارک خودرو در محل پارک ویژه معلولان، پارک خودرو و موتورسیکلت بر روی مسیر ویژه عبور نابینایان و بلاخره عدم رعایت قانون عصای سفید، از مصداق‌های بارز این حوزه هستند.
این در حالی است که رعایت قوانین مذکور، برای شهروندان دارای آسیب بینایی اهمیت حیاتی داشته و تاثیر مستقیم در امنیت و سلامتی آنان دارد. ایمنی در تردد از نخستین و بدیهی‌ترین حقوق هر انسانی به شمار می‌آید که متاسفانه شهروندان نابینا و کم‌بینا در بسیاری از موارد از این حق مسلم محروم شده‌اند. ناگفته پیداست که توانمندسازی، تحصیل، اشتغال و زندگی مستقلانه شهروندان نابینا و کم‌بینا به فراهم آمدن ایمنی آنان در تردد گره خورده و نبود این امکان بسیاری از افراد دارای آسیب بیناییی را خانه نشین کرده و از زندگی اجتماعی محروم نموده است.
به موجب آنچه گفته شد، لازم است پلیس راهور با همکاری سازمان بهزیستی و سازمان ها و نهادهای مداخله‌گر در امر فرهنگ ترافیک، سیاستگذاری‌های مشخصی در خصوص آگاهی بخشی در راستای قوانین حوزه معلولان، بویژه «قانون عصای سفید» اعمال نمایند و برنامه‌های آموزشی-فرهنگی مناسبی در این خصوص تهیه کنند.
در پایان برای تاکید دوباره، از همه شهروندان، بویژه رانندگان محترم درخواست دارم قانون عصای سفید را رعایت کرده و در هنگام مواجهه با فرد نابینایی که قصد عبور از خیابان را دارد، تا زمان عبور کامل، توقف فرمایند.
لطفا در خصوص این قانون اطلاع رسانی فرمایید تا همه با رعایت آن، شهری ایمن برای شهروندان دارای آسیب بینایی فراهم نماییم.
همچنین بخوانید: از طرد اجتماعی تا مشارکت کامل یک جامعه