نشریه سیاستگذاری اجتماعی که زیر نظر انجمن علمی دانشجویی سیاستگذاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی منتشر می‌شود در شماره چهارم خود به مبحث شهروندی پرداخته‌است. این شماره در خرداد ۱۴۰۰ منتشر شده‌است.
در بخشی از یادداشت سردبیر آمده‌است که:
بعد از آبان ماهی که هنوز آماری رسمی و دقیقی از کشته‌شدگانش اعلام نشده، حوالی روزهای سیاهِ سرنگونی پرواز ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین و پر کشیدن 176 نفر مسافرش، کمی قبل‌تر از زمانی که شیوع ویروس کرونا کتمان می‌شد، چند ماه مانده به سوء مدیریتی که این بار به قیمت جان هزاران نفر از آنانی که شهروند تلقی می‌شدند، تمام شد. در بحبوحه بازداشت گسترده فعالان دانشجویی، کارگری و معلمان و اجرای حکم اعدام، بدون دادرسی‌های عادلانه و منصفانه. میان خبرهایی که یک سال و اندی پیش بر سر ما، آوار شده است.
در این یک سالی که گذشت، بیش از پیش به سوگ جمعی و مطالبه گری مجازی با هشتگ زدن‌های گاه و بیگاه در فضای اجتماعی عادت کرده‌ایم. هشتگ‌هایی که از #اعدام_نکنید و #کولبر_نکشید تا #IranMetoo و #انسولین_نیست شروع شد و به #واکسن_بخرید رسید. واکسنی که همچنان وعده‌ی رسیدن آن در آینده‌ی نزدیکِ نارسیدنی، از تریبون‌های رسمی به خورد رسانه‌ها داده می‌شود.
اما آنچه در ورای اخبار سیاه، شاهدش بودیم و شاید از آن غافل شدیم، این بود که همه این کشتهشدگان، زندانیان و اعدام‌شدگانی که ما برایشان هشتگ زدیم تا شاید صدای‌شان شویم برای گوش‌هایی که نمی‌خواست بشنود، شهروندانی بودند که به‌صرف همین شهروند بودنشان، از حقوقی دارا بودند که در فصل سوم قانون اساسی، به‌تفصیل بیان شده است؛ حقوقی که به نظر از یاد رفته و یا در حد همان متن باقی مانده است. آنچه که رخ‌داده و شاید آنچه که در میانه‌اش باشیم، واقعیتی عینی است از حقیقت تعریف شهروند و حقوق شهروندی از منظر حاکمیت. واقعیتی که ما شهروندان را تبدیل ساخته به اعدادی که بود و نبودشان ارزش چندانی ندارد؛ واقعیتی که تحقق همین حقوق نیم‌بند مذکور در متن قانون اساسی را تبدیل ساخته به آرزویی جمعی برای مردمی شاید به وسعت یک کشور.
بعد از گذشت یک سال و اندی از فاجعه شلیک به هواپیما، هنوز هیچ گزارش دقیقی از پیگیری برای شناسایی و برگزاری دادگاهی عادلانه و البته علنی با حضور خانواده‌های کشتهشدگان و رسانه‌ها منتشر نشده است؛ اما از همان روزهای نخست پس از فاجعه تا کنون، دادگاه دانشجویان و فعالینی که در مراسم گرامیداشت آن شرکت کرده و پیگیر عاملین و مقصران این فاجعه بودند در جریان است.
واتسلاف هاول در جایی از کتابِ قدرت بی‌قدرتان خود می‌گوید: «اگر ناظری بیرونی که از زندگی در چکسلواکی هیچ اطلاعی ندارد بخواهد فقط قوانین کشور را از نظر بگذراند، به‌هیچ‌عنوان سر درنمی‌آورد که گلایه و شکایت ما از چیست. بسیاری چیزها از دید ناظر بیرونی پنهان می‌ماند، از جمله: دست‌های سیاسی پشت پرده دادگاه‌ها و اقدام‌های مدعی‌العموم، محدودیت وکلا در دفاع از موکلان خودشان، ماهیت بسته محاکمه‌ها در عمل، کارهای خودسرانه نیروهای امنیتی، اقتدار و سلطه آن‌ها بر دستگاه قضا، اجرای گسترده و بی‌معنی چند بخش از مجموعه قوانین که تعمداً ابهام‌آمیزند و البته بی‌اعتنایی کامل دولت به بخش‌های ایجابی قوانین.»
در انتها باید گفت، پس از یک سال و چند ماه وقفه که بخشی از آن به دلیل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها بود، بر آن شدیم تا شماره جدید نشریه سیاستگذاری اجتماعی را با محوریت شهروندی منتشر کنیم. شاید که نوشتن و این نشریه آخرین حلقه ارتباط ما باشد. از همه دوستانی که در این شماره باوجود دغدغه‌های شغلی و تحصیلی خود به ما در انتشار این شماره کمک کردند تشکر می‌کنیم.
عناوین یادداشت‌های این شماره:
- شهروندی گمشده: علیرضا چمن‌زار
- شهروندی چه ساده؛ چه دشوار: زینب بیلکی
- شهروندی در زمانه عسرت: علی خانمحمدی
- حقوق شهروندی و عدالت آموزشی با تأکید بر عدالت جنسیتی در آموزش: سجاد مرادی
- زنان و انفعال در مطالبه‌ی حقوق شهروندی: مهسا صفی صمغ‌آبادی
- زنان در فضای شهر؛ تجارب‌زیسته زنان به عنوان فرودستان شهری: سارا نوری
- لطفا مرا به شهروندی بپذیر: لیلا عراقی
- نبود مشارکت و عدم تحقق شهروندی در سایه غفلت مدنی: افرا حامدزاده و میلاد صفایی
- حقوق اجتماعی و شهروندی در اتحادیه اروپا: رکسانا محمد‌زاده هدایتی
مطالعه آنلاین و دریافت نشریه سیاستگذاری اجتماعی:
صاحب امتیاز: انجمن علمی دانشجویی سیاستگذاری اجتماعی
دانشگاه علامه طباطبائی
شماره: ۴
خرداد ۱۴۰۰
دانلود نشریه
آرشیو نشریه سیاستگذاری اجتماعی:
دانلود نشریه سیاستگذاری اجتماعی شماره ۳ | پرونده ویژه آموزش و پرورش و آموزش عالی
دانلود نشریه سیاستگذاری اجتماعی شماره ۲ | عدالت اجتماعی
دانلود نشریه سیاستگذاری اجتماعی شماره ۱ | سیاست اجتماعی و رفاه