فرید براتیسده معتقد است ایرانیان گمان میکنند هر چه نوجوانانشان در رابطه با موضوعات جنسی چشم و گوش بسه باشند بهتر خواهد بود، در حالی که آنها از مسیرها فضای مجازی طوری آموزش میبینند که ممکن است با فرهنگ و شرایط اجتماعی سازگار نباشد.
از سالهای گذشته تاکنون اخباری مربوط به تجاوز و سواستفاده از کودکان و نوجوانان منتشر شده که بسیار نگرانکننده است. براساس آمار بیشترین موارد کودکآزاری و آزار جنسی کودکان توسط افراد حلقه اولیه خانواده صورت میگیرد. بر اساس این آمار ۴۲ درصد آزار کودکان توسط افراد خانواده و ۳۹ درصد خارج از آن رقم میخورد.
در همین راستا اوایل سال ۹۵ صحبت از اجرایی شدن طرح «۲۰۳۰» به میان آمد. این طرح آموزش جنسی براساس دوره سنی به کودکان و نوجوانان را مطرح میکند. این سند که توسط یونسکو ترتیب داده شد هیچگاه در ایران اجرایی نشد. برخی کارشناسان شورای عالی انقلاب فرهنگی اهداف و چشماندازهای این سند را در تضاد با برخی ارزشهای کشور دانستند.
فرید براتیسده، رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور و سـ کـ سـ ولوژیست در گفتوگو با رویداد۲۴ در خصوص اهمیت توجه به افزایش سواستفاده جنسی در کودکان و نوجوانان و آسیبهای اجتماعی که ریشه در ناآگاهیهای جنسی دارند، گفت: مسائل جنسی و موضوعات مرتبط با آن چه در ایران و چه در دیگر کشورها و فرهنگها از جمله مسائلی است که در زمینههای دیگر اثرگذار است. از اینرو پراختن به مسائل جنسی، پرداختن به موضوعات حساس در جامعه است.
براتی ادامه داد: با توجه به این موضوع که پرداختن به موضوعات جنسی در فرهنگ ما جایگاه خاصی به خود اختصاص داده و گفتوگو در ارتباط با موضوعات جنسی به سختی و دشواری انجام میشود، پرداختن به موضوعات مرتبط نیز اهمیت دوچندان پیدا خواهد کرد.
این روانشناس با تاکید بر آموزش مسائل جنسی به تمامی اقشار جامعه بیان کرد: پرداختن ویژه به مسائل جنسی یعنی اینکه در مبحث آموزش مسائل جنسی، نه راه افراط را در پیش بگیریم و نه به صورت تفریطی عمل کنیم. لازم است به اقشار گوناگون جامعه با توجه به سن و سال، تحصیلات و خصوصیات فرهنگی، آموزشهای لازم ارائه شود.
براتی با بیان اینکه «در زمینه آموزش، سن و سال و توجه به موضعیت افراد اهمیت فراوانی دارد» گفت: برای مثال برای آنکه به کودکان آموزش لازم ارائه شود نیازی نیست که مباحث و مسائل جنسی به صورت دقیق و جزئی بیان شود. در این مرحله آموزش در حد شناخت کودک نسبت به بدن و ویژگیهای جنس خود از یک سو و آگاه سازی برای حفاظت از بدن در برابر دیگران از سوی دیگر مورد توجه قرار میگیرد.
او ادامه داد: در این مرحله به کودکان آموزش داده میشود که هیچ کس حق ندارد به هر دلیلی بدن کودک را لمس کند. کودکان باید در صورت وقوع چنین اتفاقاتی والدین و بزرگترهای خود را مطلع سازند. آموزشهایی از این دست در مقطع ابتدایی انجام میشود.
این سـ کـ سـ ولوژیست درباره آموزش جنسی به نوجوانان بیان کرد: در دوره بلوغ که نوجوانان وارد دوران خاصی میشوند، معلمان و مربیان تربیتی در مدارس آموزشهای لازم را به نوجوانان ارائه میکنند. در برخی موارد نیز در مورد دوران بلوغ و شرایط و ویژگیهای آن در کتابهای درسی آموزشهای لازم در اختیار نوجوانان قرار خواهد گرفت.
او همچنین افزود: در سنین بالاتر که به عنوان سن جوانی و موعد ازدواج شناخته میشود نیز آموزشهای پیش از ازدواج در اختیار زوجین قرار میگیرد. در آموزشهای پیش از ازدواج لازم است که آموزشهای جنسی برای افراد مطرح شود.
براتی با تاکید به تابو بودن مسائل جنسی در ایران گفت: موضوعات و مسائل جنسی همواره در کشور ما تابو بوده و صرف نظر از گفتوگو صریح در این ارتباط مشاهده میشود. این تابو همیشه به این صورت عمل کرده است که هر چه افراد در رابطه با موضوعات جنسی چشم و گوش بسته باشند بهتر خواهد بود.
او ادامه داد: در حالی که امروز با توجه به فضای مجازی و وسایل ارتباط جمعی گسترده اگر افراد آموزش لازم را برای کودکان خود در نظر نگیرند، این کودکان از مسیرهای دیگر موضوعات و مسئل جنسی را آموزش میبینند که ممکن است با فرهنگ و شرایط اجتماعی ما نیز چندان همخوان نباشد. از اینرو لزوم آموزش به کودکان، خانواده و اقشار مختلف جامعه بیش از پیش احساس میشود.
این سـ کـ سـ ولوژیست درباره تاثیر جامعه در آموزش جنسی گفت: اولین تاثیر جامعهای که موضوعات جنسی در آن سرکوب شده، در این است که این جامعه در برابر شرایط مختلف که نیازمند واکنش مناسب است به صورت منفعل عمل خواهد کرد. افراد واکنش به موقع را نشان نخواهند داد. موضوع سو استفاده از افراد نیز از دیگر ویژگیهای جامعهای است که موضوعات جنسی و گفتوگو در ارتباط با آن به صورت تابو در آمده است.