مدنیّت یعنی پذیرش قواعد عام. هر قدر تعداد بیشتری از افراد یک جامعه از قواعد عامتری پیروی کنند، یعنی آن جامعه از درجهی مدنیّت بالاتری برخوردار است. وقتی قواعد عام را بپذیریم، دیگر حذف دیگری معنا ندارد. دکتر سیدجواد طباطبایی از بزرگان اندیشهی سیاسی در ایران است. اگرچه بسیاری از ما با برخی از آرا و آفکار او مخالفایم، امّا نقد و انتقاد غیر از حذف است.
بلوغ مدنی وقتی تحقّق مییابد که همه بتوانند مطابق قواعد عام فعّالیت کنند. بزرگترین مشکل ایران در یکصد سال اخیر سلطه و غلبهی رویکردهای حذفی است. گاهی این رویکرد حذفی تحت لوای سکولاریسم، گاهی تحت لوای ناسیونالیسم، و گاهی تحت لوای دین رخ داده است. همهی کسانی که دل در گرو سربلندی ایران دارند، پیش از هر چیز باید با هر نوع رویکرد حذفی مقابله کنند.
بهترین و برترین شیوهی مقابله با رویکرد حذفی، دفاع از حقوق مخالفین است. فریاد زدن برای جلوگیری از حذف خویشتن امری عادی است. فعالیت مدنی موجه در درجهی نخست آن است که از حقوق مخالفین دفاع کنیم.
چهطور گروهی به خود اجازه میدهند که از سخنرانی یک دانشمند سیاسی کشور جلوگیری کنند و یا در انجام آن اخلال کنند؟ و چهطور میتوان در باب این خیانت مدنی سکوت کرد؟! حذف هر گروهی به هر بهانهای چه به بهانهی دینی، ناسیونالیستی، سکولاریستی، و قومگرایی خیانت به جامعهی مدنی و خیانت به کشورمان است.
حذف دکتر سیدجواد طباطبایی و حذف هر استاد دیگری از دانشگاه بهخاطر اندیشهی متفاوتشان خیانت به کشور بود و هست. اکنون نیز هرگونه اخلال در برابر فعالیتهای بزرگانی چون او و یا هر متفکّر دیگری خیانت به کشور و جامعهی مدنی و جامعهی علمی کشور است و رفتاری به شدّت محکوم و نشانهی عقبماندهگی فکری و عدم بلوغ مدنی و سیاسی است.
اگر حقیقتاً به کشورمان و به جامعهی مدنی تعلّق خاطر داریم، باید در درجهی نخست از حقوق مخالفانمان دفاع کنیم.
اقدام به هرگونه رفتار حذفی بدون توجه به قواعد عام یعنی زیرپا نهادن مدنیّت و گشودن دروازهی توحّش.
اصلاً مهمترین دلیل مخالفت من با برخی از آرای دکتر سیدجواد طباطبایی همین است که اندیشههای وی بهطور صریح یا ضمنی منجر به حذف دیگری میشود. من با هر نوع حذف دیگری -جز در ذیل قواعد بسیار عام مدنی- مخالفام. در نتیجه، با کسانی که میخواهند افکار و اندیشههای کسانی چون دکتر سیدجواد طباطبایی را حذف کنند و حقوقشان را نادیده بگیرند، نیز بهشدّت مخالفام و چنین رویکردی را خیانت به کشور میدانم.